czwartek, 30 września 2010
Kostioza wstęp
Kostioza, ichtiobodoza, Costiosis – pasożytnicza choroba ryb wywoływana przez wiciowce z rodzaju Ichthyobodo. Wyróżnia się dwa gatunki wiciowców z rodzaju Ichthyobodo: I. necatrix oraz I. pyriformis, z czego ten pierwszy jest najczęstszą przyczyną wywoływania tej choroby. Nazwa wywodzi się od dawniej używanej nazwy rodzajowej Costia.
środa, 29 września 2010
Erytrodermatoza
Erytrodermatoza (zakaźne zapalenie skóry, Erythrodermatitis, CE) - zaraźliwa choroba ryb wywoływana przez bakterie z grupy Aeromonas (przede wszystkim Aeromonas hydrophila), czasem także przez Pseudomonas fluorescens. Występuje ona zarówno u ryb akwariowych jaki i ryb karpiowatych w produkcji towarowej. Przez lata uważana była za przewlekłą postać posocznicy karpi.
Bakterie Aeromonas hydrophila są powszechnie spotykane w środowisku śródlądowym, a także w morzach. Zalicza się je do naturalnej flory bakteryjnej przewodów pokarmowych i powłok zewnętrznych ryb. W normalnych warunkach w organizmie ryby pozostają w stanie równowagi biologicznej. Bakterie te biorą czynny udział w samooczyszczaniu się wód, zatem ich występowanie ma ścisły związek z zanieczyszczeniem środowiska. Wraz ze wzrostem ilości rozkładanej materii organicznej pojawia się coraz więcej tych bakterii.
A. hydrophila wytwarzają endotoksyny powodujące koagulację osocza i lizę włókien tkanki łącznej, oraz egzotoksyny działające hemolitycznie, nekrotyzująco i toksycznie. Choroba atakuje ryby z osłabioną odpornością skóry, w której po infekcji mnożą się zjadliwe patogeny i atakują inne ryby występujące w tym samym zbiorniku. Zarażenie następuje drogą śródskórną, w warunkach doświadczalnych zarażenie przez przewód pokarmowy nie udawało się, zaś drogą dootrzewnową było dosyć trudne. W przypadku ryb zdrowych, bez uszkodzeń skóry, trzymanych w optymalnych warunkach, choroba może się nie rozprzestrzeniać na inne osobniki. Erytrodermatozę spotyka się najczęściej w obiektach hodowli karpia przez cały rok.
Choroba ta dotyczy powłok zewnętrznych ryby, nie ma właściwości ogólnego zakażenia bakteryjnego. Jeśli ryba utrzymuje się przy życiu dochodzi do wodnicy, obrzęku połączonego z nastroszeniem łusek na całym ciele. Na ogół przebieg choroby jest powolny, rozpoczyna się występowaniem punktowych wybroczyn na skórze i płetwach. Już pierwszego dnia od zakażenia w miejscu wniknięcia patogenów stwierdza się ognisko zapalne, po pewnym czasie następuje w nim odklejenie naskórka i powstawanie tzw. wrzodów posocznicowych. W późniejszym stadium pojawia się przekrwienie na znacznej powierzchni skóry oraz nastroszenie łusek. Od czasu pierwszych objawów do nastroszenia łusek i śnięć mijają ok. 4 tygodnie. Niewielkie śnięcia utrzymują się przez dłuższy czas, ale zdarza się, że nie pojawiają się w ogóle.
Chorobę rozpoznaje się po wyraźnym pociemnieniu skóry, rozległym przekrwieniom, zahamowaniu wzrostu i wychudzeniu z zapadnięciem oczu oraz występowaniu charakterystycznych wrzodów. Względnie stosuje się także badanie bakteriologiczne tzn. posiew wykonany z wrzodów.
Bakterie z grupy A. hydrophilia są wrażliwe na działanie promieniowania słonecznego, giną także w temperaturze 60-70ºC już po kilku minutach. Środki dezynfekujące zabijają je w stężeniach zabójczych dla większości wegetatywnych postaci bakterii. Uważa się, że bakterie te są odporne na działanie penicyliny, ampicyliny, siarczanu polimyksyny, wrażliwe zaś są na detreomycynę, kanamycynę, oxyterramycynę, streptomycynę. Wymienione antybiotyki stosuje się w leczeniu ryb w chowie towarowym, stosując 50 mg/kg paszy.
W akwarium ryby z niewielkimi zmianami na skórze należy niezwłocznie odłowić i poddać kąpieli leczniczej. Pozytywnych efektów leczenia spodziewać się można we wczesnych stadiach choroby, stadia zaawansowane z dużym nastroszeniem łusek należy wyeliminować z hodowli.
Bakterie Aeromonas hydrophila są powszechnie spotykane w środowisku śródlądowym, a także w morzach. Zalicza się je do naturalnej flory bakteryjnej przewodów pokarmowych i powłok zewnętrznych ryb. W normalnych warunkach w organizmie ryby pozostają w stanie równowagi biologicznej. Bakterie te biorą czynny udział w samooczyszczaniu się wód, zatem ich występowanie ma ścisły związek z zanieczyszczeniem środowiska. Wraz ze wzrostem ilości rozkładanej materii organicznej pojawia się coraz więcej tych bakterii.
A. hydrophila wytwarzają endotoksyny powodujące koagulację osocza i lizę włókien tkanki łącznej, oraz egzotoksyny działające hemolitycznie, nekrotyzująco i toksycznie. Choroba atakuje ryby z osłabioną odpornością skóry, w której po infekcji mnożą się zjadliwe patogeny i atakują inne ryby występujące w tym samym zbiorniku. Zarażenie następuje drogą śródskórną, w warunkach doświadczalnych zarażenie przez przewód pokarmowy nie udawało się, zaś drogą dootrzewnową było dosyć trudne. W przypadku ryb zdrowych, bez uszkodzeń skóry, trzymanych w optymalnych warunkach, choroba może się nie rozprzestrzeniać na inne osobniki. Erytrodermatozę spotyka się najczęściej w obiektach hodowli karpia przez cały rok.
Choroba ta dotyczy powłok zewnętrznych ryby, nie ma właściwości ogólnego zakażenia bakteryjnego. Jeśli ryba utrzymuje się przy życiu dochodzi do wodnicy, obrzęku połączonego z nastroszeniem łusek na całym ciele. Na ogół przebieg choroby jest powolny, rozpoczyna się występowaniem punktowych wybroczyn na skórze i płetwach. Już pierwszego dnia od zakażenia w miejscu wniknięcia patogenów stwierdza się ognisko zapalne, po pewnym czasie następuje w nim odklejenie naskórka i powstawanie tzw. wrzodów posocznicowych. W późniejszym stadium pojawia się przekrwienie na znacznej powierzchni skóry oraz nastroszenie łusek. Od czasu pierwszych objawów do nastroszenia łusek i śnięć mijają ok. 4 tygodnie. Niewielkie śnięcia utrzymują się przez dłuższy czas, ale zdarza się, że nie pojawiają się w ogóle.
Chorobę rozpoznaje się po wyraźnym pociemnieniu skóry, rozległym przekrwieniom, zahamowaniu wzrostu i wychudzeniu z zapadnięciem oczu oraz występowaniu charakterystycznych wrzodów. Względnie stosuje się także badanie bakteriologiczne tzn. posiew wykonany z wrzodów.
Bakterie z grupy A. hydrophilia są wrażliwe na działanie promieniowania słonecznego, giną także w temperaturze 60-70ºC już po kilku minutach. Środki dezynfekujące zabijają je w stężeniach zabójczych dla większości wegetatywnych postaci bakterii. Uważa się, że bakterie te są odporne na działanie penicyliny, ampicyliny, siarczanu polimyksyny, wrażliwe zaś są na detreomycynę, kanamycynę, oxyterramycynę, streptomycynę. Wymienione antybiotyki stosuje się w leczeniu ryb w chowie towarowym, stosując 50 mg/kg paszy.
W akwarium ryby z niewielkimi zmianami na skórze należy niezwłocznie odłowić i poddać kąpieli leczniczej. Pozytywnych efektów leczenia spodziewać się można we wczesnych stadiach choroby, stadia zaawansowane z dużym nastroszeniem łusek należy wyeliminować z hodowli.
piątek, 10 września 2010
Choroba kwasowa
Opis
Ryby mają określoną tolerancję na odczyn wody. Zależy to od rodzaju podłoża w danym zbiorniku (akwarium), od rodzaju i ilości roślin, nasłonecznienia czy oświetlenia, ilości rozpuszczonych w wodzie węglanów dwutlenku węgla CO2, który w połączeniu z wodą tworzy kwas węglowy, powodujący kwaśny odczyn wody jak również innych czynników. Ta tolerancja jest większa u ryb słodkowodnych (zakres wartości pH około 5,0-9,0) aniżeli u ryb morskich (zakres pH około 7,5-8,5). Niebezpieczeństwo spadku wartości pH poniżej krytycznej wartości (dla większości ryb wynosi ona pH 6,5—7,5) występuje przede wszystkim w wodach o bardzo niskiej twardości. Wody miękkie są z reguły bardziej kwaśne. Zbyt kwaśna woda (również zbyt duża ilość garbników) może wywołać tzw. chorobę kwasową powodującą ciężkie uszkodzenia ciała. Może też przyczynić się do śmierci ryb. Choroba kwasowa jest zawsze wynikiem przedawkowania kwasów (garbników) podczas przygotowywania lub korygowania wody w hodowli ryb. Kwaśny odczyn wody może być wynikiem zbyt małej ilości węglanów w wodzie lub znacznego obniżenia intensywności fotosyntezy. Również przepuszczanie wody przez filtr z zawartością torfu powoduje jej zakwaszanie. Jeśli przez dłuższy okres utrzymuje się wartość wody i jej pH poniżej 5,0, u ryb występują objawy choroby zwanej chorobą kwasową.
Objawy
Ryby przebywają tuż pod powierzchnią wody, są nieco apatyczne, ale oddychają normalnie. Szeroko otwartym pyszczkiem chwytają powietrze znad powierzchni wody. Co jakiś czas przy większych stężeniach kwasów lub garbników ryby wykonują gwałtowne ruchy, próbują ukryć się lub wyskoczyć z akwarium. Skóra staje się mętna, występuje słabe, niebieskobiałe zmętnienie jej powierzchni. Na powierzchni skrzeli pojawia się duża ilość śluzu, a brzeg wierzchnich listków skrzelowych pokrywa się ciemnym nalotem. Skóra może mętnieć lub na skutek stanu zapalnego czerwienieć. Pojawia się duża ilość mlecznego śluzu, która się strzępi, a uszkodzenia skrzeli powodują wystąpienie objawów duszności. Na krańcach listków skrzelowych mogą wystąpić zgrubienia i zlepienia. Ikra bieleje, „rozpuszcza się". Powierzchnia rogówki mętnieje, poza tym oko jest normalne. Ryby sną w normalnej pozycji, często ukryte wśród przybrzeżnej roślinności. Oprócz wymienionych objawów dla choroby kwasowej, kwaśny odczyn wody może mieć również i inne szkodliwe działanie dla ryb. Powoduje on bowiem zmniejszenie oporności ryb na różne choroby.
Zapobieganie i leczenie
Zapobieganie chorobie kwasowej jest możliwe. Należy doprowadzić odczyn pH wody do wielkości optymalnych dla danego gatunku. Z pomocą [[wskaźnik}indykatora]] pH-test lub papierków lakmusowych można kontrolować jakość wody. Korzystając z dostępnego środka Aqualkal powoli doprowadzamy stan wody do wartości pH potrzebnej w akwarium.
W stabilizacji pH pomaga również umieszczenie w akwarium wapieni, w pewnym stopniu piaskowców i innych minerałów. Po podniesieniu odczynu wody do wymaganego pH, należy do wody dodać preparaty lecznicze np.: środek leczniczy MFC, Abioseptyna czy Ichtiosan.
Zalecenia
* cykliczna kontrola jakości wody za pomocą indykatora lub paska lakmusowego.
* okresowa wymniana odstałej wody o pH obojętnym.
* częsta obserwacja zachowania się ryb w akwarium.
* należy unikać ... za mało roślin, za duże zaciemnienie, za dużo ryb.
* zwracać szczególną uwagę przy korygowaniu wody (zmiana pH, zmiękczanie)
Ryby mają określoną tolerancję na odczyn wody. Zależy to od rodzaju podłoża w danym zbiorniku (akwarium), od rodzaju i ilości roślin, nasłonecznienia czy oświetlenia, ilości rozpuszczonych w wodzie węglanów dwutlenku węgla CO2, który w połączeniu z wodą tworzy kwas węglowy, powodujący kwaśny odczyn wody jak również innych czynników. Ta tolerancja jest większa u ryb słodkowodnych (zakres wartości pH około 5,0-9,0) aniżeli u ryb morskich (zakres pH około 7,5-8,5). Niebezpieczeństwo spadku wartości pH poniżej krytycznej wartości (dla większości ryb wynosi ona pH 6,5—7,5) występuje przede wszystkim w wodach o bardzo niskiej twardości. Wody miękkie są z reguły bardziej kwaśne. Zbyt kwaśna woda (również zbyt duża ilość garbników) może wywołać tzw. chorobę kwasową powodującą ciężkie uszkodzenia ciała. Może też przyczynić się do śmierci ryb. Choroba kwasowa jest zawsze wynikiem przedawkowania kwasów (garbników) podczas przygotowywania lub korygowania wody w hodowli ryb. Kwaśny odczyn wody może być wynikiem zbyt małej ilości węglanów w wodzie lub znacznego obniżenia intensywności fotosyntezy. Również przepuszczanie wody przez filtr z zawartością torfu powoduje jej zakwaszanie. Jeśli przez dłuższy okres utrzymuje się wartość wody i jej pH poniżej 5,0, u ryb występują objawy choroby zwanej chorobą kwasową.
Objawy
Ryby przebywają tuż pod powierzchnią wody, są nieco apatyczne, ale oddychają normalnie. Szeroko otwartym pyszczkiem chwytają powietrze znad powierzchni wody. Co jakiś czas przy większych stężeniach kwasów lub garbników ryby wykonują gwałtowne ruchy, próbują ukryć się lub wyskoczyć z akwarium. Skóra staje się mętna, występuje słabe, niebieskobiałe zmętnienie jej powierzchni. Na powierzchni skrzeli pojawia się duża ilość śluzu, a brzeg wierzchnich listków skrzelowych pokrywa się ciemnym nalotem. Skóra może mętnieć lub na skutek stanu zapalnego czerwienieć. Pojawia się duża ilość mlecznego śluzu, która się strzępi, a uszkodzenia skrzeli powodują wystąpienie objawów duszności. Na krańcach listków skrzelowych mogą wystąpić zgrubienia i zlepienia. Ikra bieleje, „rozpuszcza się". Powierzchnia rogówki mętnieje, poza tym oko jest normalne. Ryby sną w normalnej pozycji, często ukryte wśród przybrzeżnej roślinności. Oprócz wymienionych objawów dla choroby kwasowej, kwaśny odczyn wody może mieć również i inne szkodliwe działanie dla ryb. Powoduje on bowiem zmniejszenie oporności ryb na różne choroby.
Zapobieganie i leczenie
Zapobieganie chorobie kwasowej jest możliwe. Należy doprowadzić odczyn pH wody do wielkości optymalnych dla danego gatunku. Z pomocą [[wskaźnik}indykatora]] pH-test lub papierków lakmusowych można kontrolować jakość wody. Korzystając z dostępnego środka Aqualkal powoli doprowadzamy stan wody do wartości pH potrzebnej w akwarium.
W stabilizacji pH pomaga również umieszczenie w akwarium wapieni, w pewnym stopniu piaskowców i innych minerałów. Po podniesieniu odczynu wody do wymaganego pH, należy do wody dodać preparaty lecznicze np.: środek leczniczy MFC, Abioseptyna czy Ichtiosan.
Zalecenia
* cykliczna kontrola jakości wody za pomocą indykatora lub paska lakmusowego.
* okresowa wymniana odstałej wody o pH obojętnym.
* częsta obserwacja zachowania się ryb w akwarium.
* należy unikać ... za mało roślin, za duże zaciemnienie, za dużo ryb.
* zwracać szczególną uwagę przy korygowaniu wody (zmiana pH, zmiękczanie)
Chilodonelloza
Chilodonelloza - jest to choroba skrzeli i skóry ryb wywoływana przez orzęski Chilodonella cyprini oraz Chilodonella hexasticha będące pasożytami skrzeli i skóry wielu ryb. W złych warunkach środowiskowych chowu stawowego, na karpiach mogą osiedlać się wolno żyjące orzęski takie jak Chilodonella cucullanus i Ch. uncinata.
Orzęski z rodzaju Chilodonella kształtem przypominają liść lub ziarno kawy z wypukłą stroną grzbietową, a brzuszną wyraźnie wklęsłą. Stronę brzuszną pasożyta pokrywają podłużne szeregi rzęsek ułożone równolegle wokół powierzchni nieurzęsionej, tzw. kinety. Ich liczba jest charakterystyczna dla gatunku i u Ch. cypryni wynosi 7-15 po stronie prawej i 8-14 po stronie lewe zaś u Ch. hexasticha liczba rzęsek po prawej i lewej stronie ciała jest jednakowa i wynosi 6-10. Długość orzęska wynosi 40-80 µm, szerokość 20-70 µm.
W zimie lub niesprzyjających warunkach fizykochemicznych wody pasożyt może tracić rzęski i oraz uzbrojenie gardzieli i otaczać się błoną tworząc cysty spoczynkowe, które lokują się na lub poza ciałem żywiciela. Tworzenie cyst trwa 3-4 godziny. Cysty przebywające w środowisku wodnym mogą długo zachowywać żywotność i zdolności inwazyjne. Pasożyty rozmnażają się przez podział odbywający się na ciele ryby, co powoduje iż ich liczba na ciele żywiciela może się zwiększać. U orzęsków tych pojawia się także rozmnażanie płciowe polegające na koniugacji i autogamii. W koniugacji między dwoma osobnikami dochodzi do wymiany jądra wegetatywnego, a także części cytoplazmy.
W momencie przeniesienia pasożyta do wody o temperaturze 23-25ºC większość pasożytów w ciągu 2-3 dni traci zdolności inwazyjne. Po tym czasie część z nich ginie, część tworzy cysty, pozostałe adoptują się do nowych warunków życia, po pewnym czasie mogą wywoływać chorobę u ryb nawet w wodzie o temperaturze 22-27ºC. W wodzie o temperaturze 28ºC pozbawionej ryb pasożyt zamiera w ciągu 3-5 dni. Niektórzy autorzy wskazują także na to, iż silne oświetlenie może hamować rozwój tego orzęska.
Orzęski te występują u wielu gatunków ryb zarówno w naturalnych zbiornikach jak i stawach hodowlanych czy akwariach. Źródła podają m.in. następujących żywicieli:
* Chilodonella pisciola pojawia się na skórze i skrzelach takich gatunków jak: troć, pstrąg źródlany, peluga, lin, amur biały, karp, karaś pospolity, karaś srebrzysty, tołpyga, tołpyga pstra, sandacz, skalar.
* Chilodonella hexastricha występuje na skrzelach i skórze takich gatunków jak: lin, amur czarny, amur biały, karp, złota orfa, karaś pospolity, karaś srebrzysty, tołpyga, tołpyga pstra, gambuzja, oraz Girardinus januaris.
* Chilodonella cuculanus i Ch. uncinata pasożytują na skórze i skrzelach karpi.
W związku z powszechnością występowania tych pasożytów u karpi hodowlanych, często orzęski te dostają się do akwarium wraz z karmą naturalną zbieraną w stawach.
Chilodonelloza jest chorobą pojawiającą się w większości przypadków u ryb osłabionych, źle odżywianych, żyjących w dużym zagęszczeniu i poddanych stresowi. Może być ona poprzedzona długotrwałym nosicielstwem, dopiero w przypadku zaistnienia wymienionych czynników pojawia się na osobniku masowa inwazja. Zarażenie następuje najczęściej przez bezpośredni kontakt lub za pośrednictwem wody. Dużą rolę odgrywają tutaj wspomniane wcześniej cysty, z których po przeniesieniu z wody o temperaturze 3ºC do wody o temperaturze 20ºC pasożyty wylęgają się już po 10-14 dniach. Orzęski te powodują uszkodzenie i odklejanie się komórek naskórka oraz nabłonka skrzeli, zwiększa się wydzielanie śluzu, powstają duże ubytki, w niektórych przypadkach dochodzi do całkowitego zniszczenia nabłonka skrzeli. Na grzbiecie i głowie ryb pojawia się mętny, mleczny nalot oraz duże ubytki naskórka. Na obumarłej części naskórka często dochodzi do wtórnej inwazji pleśnią Sparolegnia. W wyniku perforacji skrzeli, sąsiadujące ze sobą blaszki skrzelowe tworzą gąbczastą masę, często dochodzi do martwicy tkanki. Zmiany te utrudniają wymianę gazową, następuje niedotlenienie, osłabienie, chudnięcie i z śnięcie.
Zarażone ryby stopniowo tracą apetyt, często też pocierają się o podłoże lub przedmioty znajdujące się w zbiorniku. Przy dużej inwazji zdarza się iż wyskakują nad powierzchnię wody. Występuje też „zlepianie się” płetw, na powłokach zewnętrznych pojawia się białawoniebieskawy nalot.
Chilodonelloza rozwija się szybko w dużych zagęszczeniach ryb, zatem w celach profilaktycznych należy pilnować prawidłowej obsady czy to akwarium czy stawu hodowlanego. W chowie towarowym ryby należy dokarmiać wczesną wiosną w zimochowach, gdy temperatura wody osiągnie już 4-5ºC. Przed zimowaniem obsady powinny być poddane badaniom weterynaryjnym, w przypadku stwierdzenia tej choroby należy ryby wcześniej z zimochowów do stawów letnich, które następnie obsadza się mniejszą ilością ryb niż zakładano, co zapobiega dużemu zagęszczeniu i skutecznie przeciwdziała rozprzestrzenianiu się choroby.
W leczeniu, do usunięcia pasożytów stosuje się kąpiele w roztworach leczniczych. Przy niewielkiej inwazji i dobrej kondycji ryb, stosuje się krótkie kąpiele w roztworach o dużym stężeniu środka leczniczego. Ryby objęte masową inwazją są z reguły osłabione, zatem nie należy w tym przypadku stosować zbyt dużych stężeń chemikaliów, poprzestając na kąpielach długotrwałych. Przed zabiegiem leczniczym dobrze jest wzmocnić ryby odżywiając je pełnowartościowa naturalną karmą. Jeśli są to ryby ciepłolubne można na krótko przed zabiegiem podnieść temperaturę wody do 30-32ºC, co spowoduje śmierć dużej części pasożytów.
Orzęski z rodzaju Chilodonella kształtem przypominają liść lub ziarno kawy z wypukłą stroną grzbietową, a brzuszną wyraźnie wklęsłą. Stronę brzuszną pasożyta pokrywają podłużne szeregi rzęsek ułożone równolegle wokół powierzchni nieurzęsionej, tzw. kinety. Ich liczba jest charakterystyczna dla gatunku i u Ch. cypryni wynosi 7-15 po stronie prawej i 8-14 po stronie lewe zaś u Ch. hexasticha liczba rzęsek po prawej i lewej stronie ciała jest jednakowa i wynosi 6-10. Długość orzęska wynosi 40-80 µm, szerokość 20-70 µm.
W zimie lub niesprzyjających warunkach fizykochemicznych wody pasożyt może tracić rzęski i oraz uzbrojenie gardzieli i otaczać się błoną tworząc cysty spoczynkowe, które lokują się na lub poza ciałem żywiciela. Tworzenie cyst trwa 3-4 godziny. Cysty przebywające w środowisku wodnym mogą długo zachowywać żywotność i zdolności inwazyjne. Pasożyty rozmnażają się przez podział odbywający się na ciele ryby, co powoduje iż ich liczba na ciele żywiciela może się zwiększać. U orzęsków tych pojawia się także rozmnażanie płciowe polegające na koniugacji i autogamii. W koniugacji między dwoma osobnikami dochodzi do wymiany jądra wegetatywnego, a także części cytoplazmy.
W momencie przeniesienia pasożyta do wody o temperaturze 23-25ºC większość pasożytów w ciągu 2-3 dni traci zdolności inwazyjne. Po tym czasie część z nich ginie, część tworzy cysty, pozostałe adoptują się do nowych warunków życia, po pewnym czasie mogą wywoływać chorobę u ryb nawet w wodzie o temperaturze 22-27ºC. W wodzie o temperaturze 28ºC pozbawionej ryb pasożyt zamiera w ciągu 3-5 dni. Niektórzy autorzy wskazują także na to, iż silne oświetlenie może hamować rozwój tego orzęska.
Orzęski te występują u wielu gatunków ryb zarówno w naturalnych zbiornikach jak i stawach hodowlanych czy akwariach. Źródła podają m.in. następujących żywicieli:
* Chilodonella pisciola pojawia się na skórze i skrzelach takich gatunków jak: troć, pstrąg źródlany, peluga, lin, amur biały, karp, karaś pospolity, karaś srebrzysty, tołpyga, tołpyga pstra, sandacz, skalar.
* Chilodonella hexastricha występuje na skrzelach i skórze takich gatunków jak: lin, amur czarny, amur biały, karp, złota orfa, karaś pospolity, karaś srebrzysty, tołpyga, tołpyga pstra, gambuzja, oraz Girardinus januaris.
* Chilodonella cuculanus i Ch. uncinata pasożytują na skórze i skrzelach karpi.
W związku z powszechnością występowania tych pasożytów u karpi hodowlanych, często orzęski te dostają się do akwarium wraz z karmą naturalną zbieraną w stawach.
Chilodonelloza jest chorobą pojawiającą się w większości przypadków u ryb osłabionych, źle odżywianych, żyjących w dużym zagęszczeniu i poddanych stresowi. Może być ona poprzedzona długotrwałym nosicielstwem, dopiero w przypadku zaistnienia wymienionych czynników pojawia się na osobniku masowa inwazja. Zarażenie następuje najczęściej przez bezpośredni kontakt lub za pośrednictwem wody. Dużą rolę odgrywają tutaj wspomniane wcześniej cysty, z których po przeniesieniu z wody o temperaturze 3ºC do wody o temperaturze 20ºC pasożyty wylęgają się już po 10-14 dniach. Orzęski te powodują uszkodzenie i odklejanie się komórek naskórka oraz nabłonka skrzeli, zwiększa się wydzielanie śluzu, powstają duże ubytki, w niektórych przypadkach dochodzi do całkowitego zniszczenia nabłonka skrzeli. Na grzbiecie i głowie ryb pojawia się mętny, mleczny nalot oraz duże ubytki naskórka. Na obumarłej części naskórka często dochodzi do wtórnej inwazji pleśnią Sparolegnia. W wyniku perforacji skrzeli, sąsiadujące ze sobą blaszki skrzelowe tworzą gąbczastą masę, często dochodzi do martwicy tkanki. Zmiany te utrudniają wymianę gazową, następuje niedotlenienie, osłabienie, chudnięcie i z śnięcie.
Zarażone ryby stopniowo tracą apetyt, często też pocierają się o podłoże lub przedmioty znajdujące się w zbiorniku. Przy dużej inwazji zdarza się iż wyskakują nad powierzchnię wody. Występuje też „zlepianie się” płetw, na powłokach zewnętrznych pojawia się białawoniebieskawy nalot.
Chilodonelloza rozwija się szybko w dużych zagęszczeniach ryb, zatem w celach profilaktycznych należy pilnować prawidłowej obsady czy to akwarium czy stawu hodowlanego. W chowie towarowym ryby należy dokarmiać wczesną wiosną w zimochowach, gdy temperatura wody osiągnie już 4-5ºC. Przed zimowaniem obsady powinny być poddane badaniom weterynaryjnym, w przypadku stwierdzenia tej choroby należy ryby wcześniej z zimochowów do stawów letnich, które następnie obsadza się mniejszą ilością ryb niż zakładano, co zapobiega dużemu zagęszczeniu i skutecznie przeciwdziała rozprzestrzenianiu się choroby.
W leczeniu, do usunięcia pasożytów stosuje się kąpiele w roztworach leczniczych. Przy niewielkiej inwazji i dobrej kondycji ryb, stosuje się krótkie kąpiele w roztworach o dużym stężeniu środka leczniczego. Ryby objęte masową inwazją są z reguły osłabione, zatem nie należy w tym przypadku stosować zbyt dużych stężeń chemikaliów, poprzestając na kąpielach długotrwałych. Przed zabiegiem leczniczym dobrze jest wzmocnić ryby odżywiając je pełnowartościowa naturalną karmą. Jeśli są to ryby ciepłolubne można na krótko przed zabiegiem podnieść temperaturę wody do 30-32ºC, co spowoduje śmierć dużej części pasożytów.
Subskrybuj:
Posty (Atom)